PAASWEEKVIERING       

De Galgenberg van het graafschap Horn

Lezing door Mart Graef

Bezoekerscentrum Leudal, Roggelseweg 58, Haelen

4 april 2023, aanvang 19.30 uur

Het graafschap Horn was een van de vele ministaatjes die ooit het gebied bestreken van wat nu de provincie Limburg is. Elk van die landen had zijn eigen rechtssysteem. De landscholtis trad als vertegenwoordiger van de landsheer op als officier van justitie, en lokale schepenbanken spraken recht en lieten het vonnis ten uitvoer leggen. Daartoe behoorde ook de doodstraf, die in het graafschap Horn werd voltrokken op de galgenberg, gelegen tussen de dorpen Horn, Haelen en Buggenum.

De procesdossiers die bewaard zijn gebleven in de archieven van het graafschap Horn geven enig inzicht in de rechtspleging in vroegere tijden. Naast ‘gewone’ strafrechtelijke zaken zoals diefstal en moord treffen we in de schepenarchieven ook processen aan die nu nog tot de verbeelding spreken, zoals de vervolging van heksen en bokkenrijders. Tegen het einde van de achttiende eeuw, in de Franse Tijd, werden de plaatselijke rechtbanken opgeheven en vervangen door het huidige gecentraliseerde rechtssysteem.

In de lezing zal aan de hand van de oorspronkelijke procesdossiers een beeld worden geschetst van de rechtsgang in het voormalige graafschap Horn. Daarbij wordt ook ingegaan op de vraag in welke mate de rechtspraak, of liever nog het rechtsgevoel, vroeger anders was dan in onze dagen.

Mart Graef was als programmamanager micro-elektronica werkzaam bij Philips, NXP en de Technische Universiteit Delft. Sinds zijn pensionering houdt hij zich bezig met de geschiedenis van zijn geboortestreek, het voormalige graafschap Horn, waarover hij met enige regelmaat publiceert.